Dostałaś propozycję opieki pielęgniarskiej nad pacjentem z cukrzycą i obawiasz się, czy poradzisz sobie z takim wyzwaniem? Dla takich osób jak Ty przygotowaliśmy najważniejsze informacje dotyczące specyfiki tej choroby oraz wskazówki jak właściwie opiekować się cukrzykiem. Mamy nadzieję, że pomogą Ci one w podjęciu decyzji o współpracy oraz w rzetelnym i odpowiedzialnym wywiązywaniu się ze swoich codziennych obowiązków. Jeśli tak się stanie, nasz cel zostanie osiągnięty. Zapraszamy do lektury.
CUKRZYCA – CHARAKTERYSTYKA, PODZIAŁ, OBJAWY, POWIKŁANIA, OPIEKA PIELĘGNIARSKA
Cukrzyca to jedna z najczęstszych chorób przewlekłych wieku starczego. Powstaje na skutek niedoboru lub niewłaściwego działania insuliny – która jest hormonem wydzielanym przez ludzką trzustkę. W konsekwencji dochodzi do niekontrolowanego podniesienia poziomu cukru we krwi. Zaburzenie przemiany cukru we krwi pacjenta sprawia, że jego organizm nie jest w stanie prawidłowo przyswoić cukru dostarczanego mu w spożywanych posiłkach.
2 typy cukrzycy
- Cukrzyca 1 typu — cukrzyca insulinozależna Najczęściej diagnozowana u dzieci lub ludzi młodych, jej przyczyny nie są dokładnie znane, leczenie chorego z reguły wymaga podawania insuliny w zastrzykach.
- Cukrzyca 2 typu — cukrzyca insulinoniezależna Występuje znacznie częściej od poprzedniczki, z reguły u osób starszych z racji naturalnego pogorszenia metabolizmu glukozy i zmniejszenia wrażliwości organizmu na insulinę. Za jej przyczynę odpowiedzialny jest siedzący tryb życia, niezdrowa dieta oraz otyłość. Chory pacjent nie zawsze wymaga podawania insuliny, zawsze wymaga zmiany stylu życia chorego.
Cukrzyca typu 2 – objawy
Cechą charakterystyczną cukrzycy typu 2 jest to, że chory przez długi czas nie jest świadomy istnienia choroby i rozwoju w organizmie, co może prowadzić do wielu groźnych dla zdrowia i życia powikłań tj. śpiączka hiperosmolara występująca wyłącznie u chorych w podeszłym wieku. Dlatego tak ważne jest zwracanie uwagi na nawet najdrobniejsze objawy występujące u podopiecznego, którym się zajmujesz.
Do najważniejszych objawów, które mogą świadczyć o tym, że senior ma cukrzyce, należą:
- nadmierna, niekontrolowana senność podopiecznego w ciągu dnia,
- nadmierne pragnienie,
- suchość w ustach pomimo spożywania płynów,
- nadmierny apetyt jednak bez przybierania na wadze, często przeciwnie spadek wagi,
- osłabienie i szybkie męczenie się nawet przy prostych czynnościach,
- częste zmiany nastroju,
- zaburzenia widzenia,
- częste oddawanie dużych ilości moczu – również w godzinach nocnych,
- częste infekcje,
- zmiany skórne, swędzenie skóry, trudne w gojeniu rany,
- drętwienie, mrowienie i osłabienie czucia w kończynach – głównie w dłoniach i stopach,
- objawy otępienne,
- zaburzenia funkcji poznawczych tj. zaburzenia pamięci, kłopoty z koncentracją, problemy z liczeniem.
Jeśli w trakcie opieki pielęgniarskiej nad pacjentem z cukrzycą zauważysz u swojego podopiecznego kilka z powyższych objawów, powinieneś natychmiast poinformować o tym jego rodzinę i lekarza pierwszego kontaktu. Od tego zależy bezpieczeństwo, zdrowie i życie seniora! Miej tego świadomość.
Cukrzyca typu 2 – powikłania
Nieleczona (lub niewłaściwie leczona) cukrzyca typu 2 może dawać szereg poważnych powikłań, do których należą:
- uszkodzenia nerek prowadzące do niewydolności,
- uszkodzenia układu nerwowego prowadzące do zaburzeń czucia,
- zaburzenia widzenia ze ślepotą włącznie,
- zaburzenia ukrwienia i unerwienia stóp (tak zwana stopa cukrzycowa), które prowadzą do powstawania trudno gojących się ran, infekcji, martwicy, a nawet amputacji stopy lub całej kończyny dolnej,
- schorzenia serca i układu krążenia tj. choroba wieńcowa czy udar mózgu.
JAK WYGLĄDA OPIEKA PIELĘGNIARSKA NAD PACJENTEM Z CUKRZYCĄ?
1. Pilnuj regularnego przyjmowania leków przez seniora z cukrzycą
Jeśli senior ma wdrożone farmakologiczne leczenie cukrzycy, powinnaś dopilnować, aby Twój podopieczny brał leki regularnie i we właściwych dawkach.
2. Dbaj o regularne pomiary cukru, ciśnienia oraz wagi podopiecznego z cukrzycą
Każdy pomiar cukru z wykorzystaniem glukometra powinien być zapisany w dzienniczku samokontroli. Regularnie kontroluj również wagę oraz ciśnienie tętnicze krwi seniora, aby w porę zauważyć ewentualne nieprawidłowości i poinformować o nich lekarza prowadzącego
3. Dbaj o regularne wizyty seniora u wymaganych przy cukrzycy specjalistów
Mamy tutaj na myśli diabetologa, kardiologa, okulistę, neurologa oraz nefrologa.
4. Uważnie obserwuj seniora, aby w porę rozpoznać i zareagować na zaburzenia glikemii, czyli obniżenie lub podniesienie poziomu cukru we krwi podopiecznego.
W przypadku niepokojących objawów niezwłocznie podejmij pomoc i wezwij służby ratunkowe, od tego zależy zdrowie oraz dalsze życie Twojego podopiecznego. Nigdy o tym nie zapominaj.
5. Pilnuj odpowiedniej diety podopiecznego z cukrzycą
Dieta osoby chorej na cukrzyce typu 2 powinna być ściśle dopasowana do zaleceń lekarskich.
6. Dbaj o aktywizację ruchową podopiecznego z cukrzycą
Twoim obowiązkiem jest motywowanie pacjenta do aktywności fizycznej dopasowanej do jego poziomu sprawności. Nadto rodzaje ćwiczeń warto wcześniej skonsultować z odpowiednimi specjalistami.
7. Zadbaj o właściwą higienę seniora z cukrzycą
Właściwie wykonywane czynności pielęgnacyjne – ze szczególnym uwzględnieniem stóp – są niezwykle ważne w opiece nad cukrzykiem. Należy zawczasu zapobiegać urazom stóp wynikającym ze zbyt ciasnych skarpet, niewygodnych butów czy nieprawidłowej higieny, ponieważ każda, nawet niewielka rana może prowadzić do wystąpienia powikłań w postaci owrzodzenia kończyn dolnych, czyli tak zwanej stopy cukrzycowej.
Nieprawidłowy poziom cukru we krwi – objawy hipoglikemii i hiperglikemii
Obniżenie cukru we krwi chorego w trakcie opieki pielęgniarskiej nad pacjentem z cukrzycą na następuje najczęściej, gdy chory:
- zakończył intensywny wysiłek fizyczny,
- nie zjadł posiłku na czas,
- omyłkowo przyjął zbyt dużą dawkę leku,
- jest leczony insuliną, a jednocześnie bardzo często się wypróżnia.
Do najczęstszych objawów hipoglikemii należą:
- głód,
- blada skóra,
- nadmierne pocenie,
- drżenie ciała,
- ból głowy,
- zawroty głowy,
- nadmierne osłabienie – zasłabnięcie,
- niemożność skupienia uwagi,
- nagła i niekontrolowana zmiana nastroju lub zachowania chorego – złość, płacz, wrogość, agresja itp.
Co zrobić, aby szybko podnieść poziom glukozy u podopiecznego, który jest przytomny? Jak udzielić pierwszej pomocy? Podaj mu cukier w jakiejkolwiek postaci. Pamiętaj jednak, że najszybciej zadziała taki rozpuszczony w wodzie. Możesz użyć zarówno zwykłego cukru, jak i również słodzonego soku czy napoju. Jeśli natomiast jest nieprzytomny, liczą się minuty – natychmiast wezwij pogotowie, aby zapobiec zapadnięciu seniora w śpiączkę cukrzycową, która może prowadzić nawet do śmierci podopiecznego. Pamiętaj – osobie nieprzytomnej nic nie podawaj.
Wielokrotnie przeoczona hipoglikemia może prowadzić do nieodwracalnych zmian w układzie nerwowym pacjenta, a co za tym idzie, jego szybszej neurodegeneracji. Dlatego tak ważne jest, aby opiekunka była wyczulona na nawet najdrobniejsze objawy spadku cukru we krwi swojego podopiecznego.
Z wysokim wynagrodzeniem i uczciwie: droga do idealnej pracy w opiece poprzez ennie.
Objawy podniesienia cukru we krwi — hiperglikemii
Do nagłego podniesienia cukru we krwi w opiece pielęgniarskiej nad pacjentem z cukrzycą może dojść w wyniku nieprzyjęcia leków lub błędów w diecie związanych ze zbyt dużą ilością cukru w posiłkach.
Do najczęstszych objawów hiperglikemii należą:
- nadmierne pragnienie i senność,
- suchość w ustach,
- kwaśny zapach oddechu – jakby chory napił się acetonu,
- suchość i zaczerwienienie skóry,
- nudności i wymioty,
- ból głowy,
- utrata przytomności,
- śpiączka.
Jeśli Twój podopieczny z hiperglikemią jest przytomny, podaj mu do picia wodę z solą, aby wypłukać nadmiar cukru z jego organizmu i zapobiec odwodnieniu. Powinnaś również natychmiast zawiadomić lekarza, ponieważ powikłaniem hiperglikemii może być kwasica ketonowa prowadząca do śpiączki hiperglikemicznej lub nawet do śmierci pacjenta.
Opieka pielęgniarska nad pacjentem z cukrzycą wymaga uważności, zaangażowania oraz odpowiedniej znajomości niemieckiego dla opiekunek jednak mając odpowiednią edukację, z pewnością sobie z tym poradzisz. Pamiętaj również o tym, że podejmując się tego wyzwania, z każdym dniem będziesz nabierać większego doświadczenia, które pozwoli Ci jeszcze lepiej wywiązywać się ze swoich obowiązków. Kto wie, może w ten sposób wyspecjalizujesz się w opiece pielęgniarskiej nad pacjentami z cukrzycą i dzięki temu wyróżnisz na rynku diabetologicznej opieki domowej?
