Opiekun domowy z Polski w trakcie wykonywania swojej pracy musi być przygotowany na to, że stan zdrowia jego podopiecznego może w każdej chwili ulec nagłemu pogorszeniu. Aby w takiej sytuacji zareagować profesjonalnie i z opanowaniem, opiekunka powinna zawczasu dowiedzieć się jak udzielić pierwszej pomocy osobie starszej w sytuacjach nagłych, aby jej dodatkowo nie zaszkodzić? W niniejszym tekście postaramy się wskazać najczęstsze scenariusze, które stanowią realne zagrożenie dla życia podopiecznych i wymagają błyskawicznej reakcji opiekuna oraz zasady pierwszej pomocy seniorom, jak również bezpieczeństwa pracy opiekunów osób starszych.
2 rodzaje sytuacji nagłych w opiece nad seniorem
Zdarzenia nagłe w opiece nad seniorem zasadniczo można podzielić na dwie grupy:
- Sytuacje nagłe, które opiekun może z wyprzedzeniem przewidzieć i zareagować na nie według wytycznych.
- Sytuacje nagłe nieznanego pochodzenia, które wymagają natychmiastowego wezwania służb medycznych.
Przyjrzyjmy się dokładniej obu kategoriom.
Z wysokim wynagrodzeniem i uczciwie: droga do idealnej pracy w opiece poprzez ennie.
Jak udzielić pierwszej pomocy seniorowi w sytuacjach nagłych związanych z chorobami podopiecznego?
Osoby starsze z racji swojego wieku najczęściej cierpią na przynajmniej kilka schorzeń, które zostały zdiagnozowane i są leczone. Mogą one jednak w swoim przebiegu powodować sytuacje kryzysowe, na które opiekunka powinna być przygotowana przez lekarza swojego podopiecznego. Opiekunka musi zawczasu wiedzieć, jak udzielić pierwszej pomocy seniorowi w przypadku:
- niekontrolowanego skoku ciśnienia krwi podopiecznego,
- nagłego spadku poziomu cukru we krwi seniora,
- nagłej duszności, u osoby która choruje na przewlekłe schorzenia układu oddechowego.
- nasilenia dolegliwości bólowych u osoby starszej leczonej na chorobę nowotworową.
Jeśli podopieczny opiekuna pracującego w niemieckiej opiece domowej cierpi na chorobę, która może w określonych okolicznościach dawać specyficzne objawy, wymagające natychmiastowej reakcji lekarz seniora powinien spisać opiekunce dokładny schemat postępowania. Co ważne powinien on zawierać zarówno sytuacje lżejsze i czynności, które opiekun może wykonać samodzielnie, jak i sytuacje ciężkie wymagające natychmiastowego wezwania profesjonalnej pomocy medycznej. Opiekun uzbrojony w taką wiedzę będzie w stanie fachowo udzielić pacjentowi pierwszej pomocy w każdych (nawet najtrudniejszych i najbardziej stresujących) okolicznościach wypadku. Nadto o każdym incydencie (nawet tym, w którym nie była potrzebna pomoc lekarska) opiekun powinien poinformować lekarza prowadzącego seniora.
Jak udzielić pierwszej pomocy seniorowi w sytuacjach nagłych, których przyczyna jest nieznana?
Opiekun przebywa z podopiecznym przez cały czas, więc jest w stanie błyskawicznie wychwycić zmiany w jego zachowaniu oraz objawy zwiastujące problemy zdrowotne. Jeśli więc podczas opieki nad seniorem pojawia się nagłe, nieoczekiwane pogorszenie zdrowia, którego przyczyna nie jest znana, konieczna jest wiedza fachowa jak udzielić pierwszej pomocy i jak pomoc profesjonalistów z pogotowia ratunkowego. W chorobach takich jak zawał serca, udar mózgu lub zator naczyniowy szybka pomoc specjalistów ratuje życie i pozwala powrócić do pełni zdrowia. Warto o tym pamiętać i zawsze mieć pod ręką numer pogotowia ratunkowego, numer do lekarza prowadzącego i najbliższej rodziny podopiecznego.
Do objawów, które mogą bezpośrednio zagrażać życiu seniora, w przypadku których konieczne jest wezwanie służb medycznych, zaliczyć można:
- ostry ból w klatce piersiowej,
- duszność,
- utrata przytomności,
- ostry ból w innej części ciała,
- nagłe pogorszenie mowy, wzroku lub słuchu,
- nagłe osłabienie ruchów,
- zaburzenia czucia jednej strony ciała,
- zaburzenia czucia dolnej części ciała,
- krwotok,
- drgawki,
- obrzęki kończyn dolnych lub górnych,
- uraz lub złamanie,
- zatrucie,
- oparzenie,
- porażenie prądem,
- przedawkowanie leków.
Do objawów, które nie zagrażają życiu seniora, jednak wymagają konsultacji z lekarzem prowadzącym, należą:
- gorączka,
- wymioty,
- biegunka,
- zaparcie,
- duszność,
- kaszel,
- problemy z oddawaniem moczu,
- utrata apetytu,
- pogorszenie samopoczucia.
JAK UDZIELIĆ PIERWSZEJ POMOCY I PRAWIDŁOWO WEZWAĆ POGOTOWIE RATUNKOWE?
Praca opiekuńcza i codzienne życie w Niemczech wymaga zapoznania się z prawidłową procedurą wezwania profesjonalnej pomocy medycznej, czyli pogotowia ratunkowego:
1. Wybierz całodobowy, obowiązujący w całej Europie numer ratunkowy 112.
2. Przekaż dyspozytorowi pogotowia ratunkowego poniższe informacje:
- adres, pod którym przebywa osoba potrzebująca pomocy ewentualnie lokalizację miejsca zdarzenia, jeśli wydarzyło się np. w mieście,
- imię, nazwisko, płeć i wiek seniora wymagającego pomocy,
- okoliczności zdarzenia,
- aktualny stan chorego,
- imię i nazwisko osoby wzywającej pomoc.
Jak udzielić seniorowi pierwszej pomocy przedmedycznej?
Pierwsza pomoc przedmedyczna seniorowi obejmuje czynności podstawowe, których celem jest bezpośrednie ratowanie zdrowia i życia podopiecznego poprzez podtrzymanie jego czynności życiowych przed przyjazdem pogotowia ratunkowego. Obowiązkiem opiekunki domowej pracującej z seniorem jest wiedzieć, jak udzielić pierwszej pomocy osobie starszej, czyli jak ułożyć seniora w pozycji bezpiecznej i wykonać niezbędne czynności, które mają utrzymać osobę poszkodowaną przy życiu.
Pierwsza pomoc przedmedyczna — jak jej udzielić prawidłowo?
1. Sprawdź, czy poszkodowany jest bezpieczny.
2. Sprawdź, czy Ty jesteś bezpieczny – to ważne, jeśli sytuacja nagła miała miejsce np. na ulicy.
3. Sprawdź reakcje poszkodowanego – zapytaj go, czy wszystko w porządku, jeśli trzeba, potrząśnij jego ramieniem lub zrób coś innego, co sprawi, że dowiesz się, czy w ogóle jest z nim kontakt?
4. Jeśli poszkodowany jest przytomny i reaguje, zostaw go w pozycji, w której go znalazłeś, sprawdź, w jakim jest stanie i wezwij pomoc.
5. W przypadku braku reakcji wykonaj poniższe czynności:
- odwróć poszkodowanego na plecy,
- odchyl jego głowę do tyłu i unieś żuchwę, by udrożnić drogi oddechowe,
- nachyl się nad twarzą poszkodowanego i sprawdź, czy oddycha – czy klatka piersiowa się unosi, a ty czujesz oddech na swoim policzku?
4. Jeśli poszkodowany senior oddycha i jest to oddech prawidłowy, wykonaj poniższe czynności:
- ułóż seniora w pozycji bezpiecznej – bocznej ustalonej,
- wyciągnij z jego ust ciała obce oraz protezy zębowe,
- wezwij pomoc,
- sprawdzaj regularnie czynności życiowe poszkodowanego,
- chroń podopiecznego przed utratą ciepła przed przybyciem pogotowia.
5. Jeśli nie czujesz oddechu i nie wyczuwasz jego tętna, wykonaj poniższe czynności:
- natychmiast wezwij pogotowie,
- jak najszybciej wykonaj resuscytację.
Jak prawidłowo wykonać masaż serca - poradnik
Jeśli podopieczny nie oddycha, konieczna będzie resuscytacja, czyli masaż serca.
Wykonuj go, trzymając się poniższych zasad:
- przyłóż dłonie na wysokości 1/3 mostka seniora i wykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej, a następnie 2 skuteczne oddechy ratownicze – powtarzaj te czynności na przemian do czasu odzyskania przez podopiecznego przytomności lub do przyjazdu służb medycznych,
- uciśnięcia klatki piersiowej powinny być wykonywane z dużą siłą na głębokość 4-5 cm – nie martw się, nawet jeśli podczas masażu serca dojdzie do złamania żeber, to jest do wyleczenia, najważniejsze jest w tej sytuacji przywrócenie krążenia,
- pamiętaj o tym, aby w miarę możliwości podczas przywracania czynności oddechowych korzystać z jednorazowych rękawiczek i maseczki przeznaczonej do sztucznego oddychania, zabezpieczy Cię to przed kontaktem z płynami ustrojowymi seniora.
JAK UDZIELIĆ PIERWSZEJ POMOCY OSOBIE STARSZEJ W NAJCZĘSTSZYCH SYTUACJACH NAGŁYCH?
Jak udzielić pierwszej pomocy w zasłabnięciach?
Zasłabnięcia dotykają najczęściej seniorów ciepiących na schorzenia układu krążenia, serca, cukrzyków, osoby odwodnione i niedożywione. Zasłabnięcie objawia się zaburzeniami widzenia, bladą i zimną skórą, zawrotami głowy oraz ogólnym osłabieniem podopiecznego. W takiej sytuacji opiekunka powinna wiedzieć jak udzielić pierwszej pomocy: ułożyć seniora na plecach w taki sposób, aby jego nogi były uniesione lekko powyżej poziomu tułowia. Warto także rozpiąć poszkodowanemu ubranie i zapewnić mu bezpośredni dostęp świeżego powietrza. Następnie należy zmierzyć seniorowi ciśnienie, aby sprawdzić, czy nie jest zbyt wysokie lub zbyt niskie. Ma to szczególnie duże znaczenie, jeśli podopieczny cierpi na dolegliwości związane z ciśnieniem. Gdy sytuacja zostanie wstępnie opanowana, należy skontaktować się z lekarzem.
Jak udzielić pierwszej pomocy w przypadku drgawek?
Drgawki występują najczęściej u osób, które chorują na schorzenia centralnego układu nerwowego lub epilepsję (potocznie nazywaną padaczką). Osoba z drgawkami traci przytomność, ma skurcze mięśni lub kończyn, nierzadko również upada i mimowolnie oddaje mocz. Może także dojść do zatrzymania oddychania. Drgawki mają to do siebie, że najczęściej po kilkudziesięciu sekundach ustępują, a chory pozostaje nieprzytomny jeszcze przez kilka kolejnych minut. Podczas ataku drgawek należy bezwzględnie chronić głowę chorego i udrożnić jego drogi oddechowe. Nie wolno wkładać do ust seniora żadnych przedmiotów! Po ustąpieniu ataku opiekunka powinna sprawdzić, czy podopiecznemu nic się nie stało i natychmiast zadzwonić do lekarza.
Mamy nadzieję, że skutecznie przybliżyliśmy Ci tematykę jak udzielić pierwszej pomocy seniorom w sytuacjach nagłych, które mogą pojawić się w trakcie pracy w charakterze opiekunki domowej. Pamiętaj, od Twojej wiedzy, zimnej krwi i błyskawicznej reakcji może zależeć to, czy Twój podopieczny przeżyje i powróci do zdrowia. To duża odpowiedzialność, więc powinnaś być przygotowana na każdą ewentualność.
