Opieka w chorobie Alzheimera to wymagające zadanie dlatego nie dziwi fakt, że rodziny niemieckich seniorów coraz częściej zlecają je opiekunom domowym. To rozwiązanie pozwala na całodobowy monitoring stanu zdrowia i samopoczucia chorego co jest w przypadku tego schorzenia niezwykle ważne. Jeśli jednak rozważasz pracę w charakterze opiekunki seniora z Alzheimerem, powinnaś zawczasu sprawdzić, z jakimi obowiązkami wiąże się takie zajęcie. W niniejszym tekście spróbujemy przybliżyć Ci najważniejsze informacje dotyczące tego jak wygląda opieka w chorobie Alzheimera?
CHOROBA ALZHEIMERA – CHARAKTERYSTYKA, OBJAWY, OPIEKA I LECZENIE
Choroba Alzheimera (ChA) dotyka około 10% osób po 65 roku życia i aż połowy seniorów, którzy ukończyli 80 lat i więcej. W przebiegu tego schorzenia w mózgu chorego rozwija się przewlekły stan zapalny, który prowadzi najpierw do uszkodzenia a docelowo do zniszczenia komórek mózgu oraz połączeń synaptycznych pomiędzy nimi. Zmiany te mają charakter postępujący i nieodwracalny. Naukowcy jak dotąd nie odkryli jednoznacznej przyczyny tej choroby, jednakże wśród czynników ryzyka, które mogą podnosić ryzyko zapadnięcia na Alzheimera, wymienia się między innymi:
- podeszły wiek i demencja – powyżej 65 roku życia,
- predyspozycje genetyczne w praktyce oznaczają mutacje w genach,
- przebyte wcześniej choroby i urazy głowy,
- cukrzycę,
- wysoki poziom „złego” cholesterolu LDL,
- nadciśnienie tętnicze,
- zakażenie wirusem Herpes Simplex, czyli popularną opryszczką wargową,
- niskie wykształcenie – badania wskazują, że na chorobę Alzheimera częściej zapadają osoby, które swoją edukację szkolną ukończyły stosunkowo wcześnie.
Pierwsze objawy choroby Alzheimera – opieka na tym etapie
- Zaburzenia pamięci objawiające się wielokrotnym pytaniem pacjenta o to samo, zapominaniem spraw związanych z życiem codziennym czy problemami z przypomnieniem sobie wydarzeń, które miały miejsce stosunkowo niedawno.
- Zaburzenia językowe objawiające się trudnością w znajdowaniu odpowiednich słów lub problemami z rozumieniem mowy innych osób.
- Zaburzenia ruchowe objawiające się spowolnieniem, sztywnością mięśni (charakterystyczną dla choroby Parkinsona), zaburzeniami w postawie ciała oraz drżeniem spoczynkowym.
- Zaburzenia wzrokowo-przestrzenne objawiające się trudnościami w poruszaniu, przemieszczaniu oraz pisaniu i rysowaniu.
- Zaburzenia wykonawcze objawiające się trudnościami w prawidłowej ocenie sytuacji życia codziennego np. podczas zakupów i płacenia za nie.
- Zaburzenia osobowości, objawy w postaci apatii i obojętności lub wręcz przeciwnie rozdrażnienia i agresji w stosunku do otoczenia.
Leczenie, rokowania, opieka nad chorym z Alzheimerem
Choroba Alzheimera rozwija się powoli i przez długi czas może pozostać niezauważona. To podstępne schorzenie postępuje w różnym tempie u różnych chorych. Statystycznie chorzy cierpiący na tą chorobę żyją 8 do 14 lat od pojawienia się pierwszych objawów do pierwszej pomocy. Szybka diagnoza jest niezwykle ważna, ponieważ dzięki niej i wdrożonemu leczeniu chory będzie mógł maksymalnie długo aktywnie uczestniczyć w życiu swoim i swoich bliskich. Leczenie i opieka w chorobie Alzheimera polega na stosowaniu farmakoterapii, której zadaniem jest opóźnienie rozwoju choroby i złagodzenie jej objawów. Podawanie leków powinno się odbywać regularnie, ponieważ jedynie utrzymując ich stały poziom we krwi, jesteśmy w stanie osiągnąć oczekiwany efekt terapeutyczny.
OPIEKA W CHOROBIE ALZHEIMERA
Opiekunka osoby z chorobą Alzheimera powinna na wstępie poznać to schorzenie. Pozwoli jej to zrozumieć swoją rolę w procesie opieki domowej oraz emocje, jakie mogą dotykać jej w pracy z tego rodzaju podopiecznym. Diagnoza – choć wstrząsająca – nie powinna sprawić, że chory zupełnie ograniczy aktywności i zamknie się w domu. Senior ze zdiagnozowanym Alzheimerem powinien zajmować się wszystkimi dotychczasowymi aktywnościami tak długo, jak tylko pozwala mu na to stan jego zdrowia i zadaniem opiekunki jest dopilnowanie tego. Powinna ona zachęcać podopiecznego do wykonywania codziennych czynności nawet wtedy, gdy choroba będzie postępować a czas ich wykonania oraz jakość ulegną znacznemu pogorszeniu. Bez tego procesy otępienne będą postępować szybciej.
Opieka nad osobą z Alzheimerem – jakie czynności chory może wykonywać z opiekunem?
- codzienne zakupy i sprawunki,
- przygotowywanie posiłków,
- sprzątanie, pranie, prasowanie,
- prace w ogrodzie,
- niewielkie naprawy – szczególnie w przypadku seniorów płci męskiej,
- aktywności fizyczne np. spacery,
- aktywności psychiczne np. krzyżówki, puzzle, rysowanie, malowanie, kolorowanie czy inne ulubione przez seniora hobby.
Opieka w chorobie Alzheimera powinna być dostosowana do stanu zdrowia podopiecznego i zaawansowania jego choroby. Opiekunowie powinni asystować seniorom w trakcie wykonywania poszczególnych czynności, włączając się do pomocy w razie potrzeby. Oczywiście z biegiem czasu większością zadań opiekun zajmie się samodzielnie jednak tak długo, jak jest to możliwe, chory powinien podejmować się różnorodnych aktywności fizycznych i psychicznych, dzięki którym opóźni postęp choroby. Warto mieć świadomość, że nie ma reguły dotyczącej tego, w jakim momencie pojawią się poważne objawy Alzheimera. U części chorych występują one stosunkowo wcześnie, a inni jeszcze latami funkcjonują w miarę normalnie. Ważne jest jednak to, aby zauważyć zmiany w zachowaniu podopieczne i dostosować do nich formy spędzania wolnego czasu.
Choroba Alzheimera – dlaczego tak ważna jest opieka i plan dnia chorego?
W opiece w chorobie Alzheimera ważna jest ustalona powtarzalność codziennych czynności. Senior, który utrwali sobie plan dnia, będzie zdecydowanie spokojniejszy, a co za tym idzie, łatwiej będzie podejmował konkretne aktywności oraz współpracę z opiekunem. Dlatego też powinnaś zadbać o to, aby posiłki, domowe obowiązki, rekreacja oraz zajęcia dla seniorów były zawsze o stałych porach.
Zaburzenia snu w chorobie Alzheimera – jak im zapobiegać?
W przebiegu choroby Alzheimera często występują zaburzenia snu, które skutecznie rozregulowują zegar biologiczny seniora. Chory z takimi objawami może wykazywać ponadprzeciętną aktywność w godzinach nocnych, kiedy to chce przygotowywać posiłki, sprzątać, oglądać telewizję czy wychodzić na zakupy. Jak temu zaradzić? Opiekun może tak organizować dzień choremu, aby wieczorem był on zmęczony na tyle, by pójść spać i spokojnie przespać noc. Jeśli takie działania nie przynoszą spodziewanych efektów, najczęściej trzeba zastosować leki, które umożliwią seniorowi odpowiednio długi i wysokiej jakości odpoczynek nocny.
Z wysokim wynagrodzeniem i uczciwie: droga do idealnej pracy w opiece poprzez ennie.
CHOROBA ALZHEIMERA - JAK UŁATWIĆ ŻYCIE PODOPIECZNEMU?
Miejsca zamieszkania osoby chorej na Alzheimera powinno być bezpieczne i funkcjonalne. Należy również mieć świadomość, że z biegiem czasu i rozwojem schorzenia będzie trzeba przeorganizować przestrzeń w taki sposób, by mógł on maksymalnie komfortowo funkcjonować. Zmiany takie należy jednak wprowadzać etapami i przy akceptacji seniora oraz jego najbliższych.
1. Opisz poszczególne pomieszczenia oraz sprzęty, które się w nich znajdują, wykorzystując do tego celu kolorowe karteczki samoprzylepne. Opisz również fotografie znajdujące się w zasięgu wzroku chorego imionami znajdujących się na nich osób, możesz dodać także miejsce, w którym konkretne zdjęcie zostało wykonane – jeśli masz dostęp do takich informacji.
2. Zdolności ruchowe chorego będą się pogarszały, dlatego meble i sprzęty w jego mieszkaniu powinny być poustawiane pod ścianami, aby zapewnić podopiecznemu maksimum wolnej przestrzeni. Ze względów bezpieczeństwa oraz docelowo również higieny warto usunąć dywany i wykładziny.
3. W łazience oraz toalecie należy zainstalować specjalne poręcze, dzięki którym senior będzie mógł samodzielnie wejść do brodzika lub wanny, jak również skorzystać z toalety. Przydadzą się także maty antypoślizgowe. Aby uniknąć ewentualnego zalania mieszkania, schowaj przed seniorem korki do wanny i umywalek. Może się również zdarzyć, że konieczne będzie usunięcie lub zasłonięcie luster znajdujących się w mieszkaniu, ponieważ chory może agresywnie reagować na swoje odbicie.
4. Zabezpiecz okna i drzwi balkonowe w taki sposób, aby chory nie mógł ich otworzyć. Pamiętaj również o tym, aby wyjmować i chować klucze od drzwi wejściowych i wewnętrznych.
5. Schowaj potencjalnie niebezpieczne przedmioty oraz środki czystości, zabezpiecz gniazdka elektryczne i poukrywaj kable.
6. Zabezpiecz lub schowaj w niedostępnym dla seniora miejscu potencjalnie niebezpieczny sprzęt gospodarstwa domowego w postaci np. blendera, tostera czy czajnika elektrycznego.
7. Zadbaj o to, aby w kuchence móc odciąć dopływ gazu np. na noc.
OPIEKA NAD OSOBĄ Z ALZHEIMEREM – DLACZEGO TAK WAŻNA JEST CIERPLIWOŚĆ?
Na zakończenie chcemy jeszcze wspomnieć o najważniejszej zmiennej w opiece w chorobie Alzheimera – o cierpliwości samego opiekuna. Musisz zrozumieć, że dziwne i niejednokrotnie niezrozumiałe zachowanie chorego nie wynika z jego złej woli, ale jest objawem choroby. Dlatego traktuj go ze spokojem i wyrozumiałością. Senior może z czasem nie rozumieć, co do niego mówimy, ale zrozumie ton naszego głosu, dlatego powinien być spokojny i pełen ciepła. Tutaj nie ma miejsca na zniecierpliwienie, pretensje czy agresję, które chory błyskawicznie odbierze jako atak, zdenerwuje się, a docelowo może zamknąć się w sobie i w ogóle odmówić współpracy z opiekunem – warto mieć tego świadomość. Zdajemy sobie sprawę, że opieka w chorobie Alzheimera to wyczerpujące i niezwykle angażujące zajęcie, które nie jest dla każdego. Mamy nadzieję, że przedstawione przez nas informacje i porady pomogą Ci podjąć decyzję czy jest to praca dla Ciebie, czy też nie?
